FOTOGRAFE : KARIN BORGHOUTS

Karin Borghouts is een Belgische fotografe-kunstenares, wonend in Kalmthout maar afkomstig van Kapellen en ter wereld gekomen op 15 april 1959. Zij valt dus, net zoals ik, onder het sterrenteken RAM en dat geeft me, hoewel het op zich niets voorstelt, op een of andere manier een 'gekend' gevoel.
Verdere info van allerlei aard en doel over het 'statuut' van Karin Borghouts als beroepsmatig zelfstandig opererende fotografe-kunstenares vindt U via de wereldomspannende zoekmachine "google".

Wat mij in de eerste plaats interesseert is de visie van de fotografe-kunstenares zelf over wat haar raakt en drijft in haar fotografisch handelen en werk en de eventuele doelen die zij hierbij betracht, voor haar zelf en voor anderen.

Ik kan me voorstellen dat het voor een kunstenaar lastig of vervelend aanvoelt om zichzelf openlijk en openbaar te 'analyseren' in relatie tot zijn/haar werk, maar beweren dat het niet zou kunnen is ofwel liegen ofwel een uiting van valse bescheidenheid of van ongeloof in zichzelf.

Dat het kan en dat het op een open, eerlijke en informatieve manier kan, bewijst Karin Borghouts. Bovendien maakt zij hiervoor gebruik van de mogelijkheden en de 'diensten' van het multimediale internet, een werkwijze waar veel hedendaagse (Vlaamse) kunstenaars/fotografen een hedendaags lichtend voorbeeld zouden kunnen aan nemen. De meeste (Vlaamse) kunstenaars/fotografen zwijgen zichzelf bewust 'dood', in de hoop dat anderen hen wel tot leven zullen wekken, bij voorkeur in de glorieuze sferen van een soort hemelse verrijzenis. Ik vind dit zielig, ziekelijk én dom. Daarom beschouw ik de competentie, de wil en de durf van kunstenaars/fotografen om zichzelf publiek te analyseren in relatie tot hun artistiek werk, vanaf nu als één van mijn persoonlijke criteria om de echte profeten van de valse te onderscheiden.

Een goed gemaakt en interessant-informatief "portret" van fotografe-kunstenares Karin Borghouts kan U via onderstaande internet link in hoofdzaak beluisteren en ook een beetje bekijken. De fotografe heeft het hier niet over de door haar behaalde successen, medailles of prijzen maar over haar persoonlijke achtergronden, visies en aanvoelens mbt haar drijfveren en werkwijzen in haar fotografisch doen en laten. Zij doet dit op een rustige, heldere, eenvoudige, open en eerlijke wijze en dit alleen al zegt mij iets in attractief- positieve zin over (het werk van) deze fotografe-kunstenares. Hopelijk werkt het 'oog-en-geest openend' voor andere Vlaamse fotografen-kunstenaars zodat ze geïnspireerd worden om dit lichtend voorbeeld te volgen.

IETS OVER DE MAKERS VAN DIT 'PORTRET' :

Een goed gemaakt portret, zei ik hierboven al. Het is het resultaat van een samenwerking tussen 2 studenten deeltijds onderwijs richting 'fotografie/film' in Den Bosch, Nederland.
PETER DEKENS en CORIN VAN AGTMAAL maakten dit gefilmd 'portret' blijkbaar als project/opdracht in het kader van hun opleiding fotografie/film.

Op een blog van PETER DEKENS waarop hij zijn projecten in het kader van zijn fotografie/film opleiding bundelt en zelf evalueert, kan U meer te weten komen over het randgebeuren bij het tot stand komen van dit 'portret'. Hij omschrijft zijn filmisch concept bij dit 'portret' als vrij "klassiek" en heeft/had daar blijkbaar zelf wat scepsis rond. Ik durf het echter als zeer gezonde twijfel bestempelen.

Peter Dekens zegt hierover zelf :
[copie tekstgedeelten uit de blog van Peter Dekens]

"Het resultaat is dus een filmpje van een 6-tal minuten en ik denk dat het uiteindelijk een mooi beeld geeft van de stijl, het werk en de beeldtaal van Karin, ... weliswaar in een vrij klassieke filmstijl gemaakt (hier heb ik me ondertussen al bij neergelegd)."

"Toch nog een beetje uitwijden over het proces van mijn portret. Ik ben benieuwd hoeveel mensen met dezelfde klassieke interviewstijl zullen afkomen. Nu merk ik pas hoe saai dit wordt of hoe weinig origineel ik het aangepakt heb. Het werk van Karin is ook vrij fragiel en dat komt zeker uit de verf in de video, maar toch heb ik er moeite mee. Ik zou niet weten op dit moment hoe ik het anders kan aanpakken, maar ik ben er uiteraard van overtuigd dat het moet kunnen. Ik ben alvast benieuwd naar de feedback. ;) "

Gelukkig kwam Peter Dekens tot de conclusie dat hij "ervan overtuigd is dat het moet kunnen".
Ik althans vind het immers een zeer geslaagd werkstukje, niet alleen wat betreft de filmische beeldtaal maar vooral ook de functionaliteit ervan, het filmen in functie van de 'geportretteerde'. Een trendgevoelige filmer met hoge artistieke ambities en een niet lage eigendunk zou al vlug geneigd zijn om een film portret te maken dat eerder de filmer (en eventueel ook de interviewer) en zijn "kunsten" in de verf zet ipv de 'geportretteerde'. Dit is wat hier NIET gebeurd is, het is - binnen het opzet en de gewenste/nodige filmduur - een zeer goed filmisch 'portret' van de 'geportretteerde' geworden, vind ik, een 'interview' ook waar de 'interviewer' totaal onzichtbaar en onhoorbaar is en toch efficiënt opereert. Het geheel geeft niet enkel een efficiënt beeld van de stijl, het werk en de beeldtaal van Karin Borghouts, maar vooral ook van de visie van de fotografe-kunstenares op haar fotografisch werk, op de onderliggende motieven, beweegredenen, gronden en doelstellingen die zij in en met haar werk bewust of onbewust betracht.
Dit vind ik persoonlijk minstens even interessant en belangrijk en het is precies dit aspect dat zo goed en indringend tot uiting komt in dit filmisch 'portret' dat juist om die reden ook een portret is.
Stijl en originaliteit zijn belangrijke maar ook relatieve begrippen en instrumenten, ze hebben maar hun waarde en verdiensten voor zover ze volkomen in functie staan van het gestelde doel. Ik zou zelfs durven beweren dat stijl en originaliteit niet enkel instrumenten kunnen zijn in functie van het doel maar dat ze het resultaat zelf kunnen zijn, het intrinsiek kenmerk van het bereikte doel. Hiermee bedoel ik dat kunstenaars/vaklui die stijl en originaliteit
betrachten en hanteren voor hun werk, niet hetzelfde is als kunstenaars/vaklui die stijl en originaliteit creëren in hun werk. Meestal is het ook zo dat de werken van de eerst genoemde categorie van kunstenaars dikwijls direct opvallen door een opvallend gehanteerde 'stijl en originaliteit' terwijl dit bij de werken van de laatst genoemde categorie van kunstenaars niet zo is, die werken vallen veel minder direct op, ze hebben tijd nodig om te 'rijpen', men zegt soms dat ze er niet 'uitspringen', dat ze 'klassiek' zijn. Pas veel later komt men dan tot het inzicht of de ontdekking dat juist deze werken een stijl en originaliteit uitstralen, zoals men het nog niet eerder had 'gezien'.

PETER DEKENS is niet zomaar een toevallige 'student fotografie', hij heeft een gedegen professionele achtergrond en reeds heel wat ervaring als grafisch vormgever (afgestudeerd aan Sint Lucas Gent), art director, ontwerper en beheerder van multi media toepassingen, webdesign... ( verdere info via links in de verschillende onderdelen van zijn project-blog)
Zijn interesse voor fotografie en film en de aangevatte opleiding staan echter - zo lijkt het me toch - niet (direct) in functie van zijn professionele activiteiten maar eerder in functie van zichzelf, als denkende en voelende mens met aandacht (passie?) voor het artistieke en voor de humane en maatschappelijke functies van de kunst en van het medium fotografie in het bijzonder. Dat blijkt alleszins uit bepaalde overwegingen, gedachten die hij, in het kader van de fotografie en zijn opleiding fotografie/film, op zijn blog uit.

Ik vind ze op bepaalde punten en in bepaalde contexten dermate interessant en boeiend, dat ik er later - in een apart item op mijn blog - zou willen op terugkomen.


MIJN PERSOONLIJKE AANDACHTSPUNTEN BIJ DIT 'PORTRET' :

1. Eén van de opmerkelijke gegevens uit dit 'portret' vind ik onder meer het feit dat Karin Borghouts, voorafgaand aan haar activiteiten als fotografe, géén specifieke opleiding fotografie maar een schilderkunstig-grafische opleiding en vorming heeft genoten en dat zij de 'schilderkunst' -op de achtergrond- nog altijd ziet als een soort van referentiekader bij en in haar fotografisch werk. In de rand hiervan wijst ze ook op de (esthetisch-psychologisch) 'decoratieve' functie die foto's kunnen hebben (groot formaat/beeld aan de muur).

2. haar bijzondere aandacht voor de statische, stil-staande, 'dode' elementen van de door haar gekozen en gefotografeerde onderdelen en functies van de 'werkelijkheid'. Dit verklaart mede waarom ze met een technische camera als groot-formaat opname-apparaat kan en wil werken. Het komt me voor dat dit ook de kern raakt van de fotografie, als medium bij uitstek van de "stilstand", zeg maar, in vergelijking met de bewegend beeld media (film, video...).

Is het inderdaad niet zo dat het finaal doel van het medium fotografie uiteindelijk altijd de realisatie is van een stilstaand, bewegingsloos beeld, hetzij door stilstaande, bewegingsloze dingen af te beelden het zij door bewegende dingen via ultra korte opnametijden beeldmatig schijnbaar tot stilstand en bewegingsloosheid te brengen?
Dit is precies het omgekeerde van wat de bewegend beeld media beogen en het lijkt me meteen ook precies de kernfunctie en het principaal doel van het medium fotografie te zijn: DE STIL-STAND, in alle betekenissen, bv ook in functie van "vast-houden", bewaren.

Dit is overigens een aspect dat Karin Borghouts duidelijk beroert, zoals onder meer blijkt uit haar blog "ANSICHT" waarin zij 'historische' beelden - vooral onder de vorm van oude "aanzicht kaarten" - onder de aandacht brengt en dat zij op haar blog aangeeft als "een onderzoek naar stereotypes en clichés in de fotografie". Ik kom later - in andere items op mijn blog - op deze kernfunctie van het medium fotografie breder, uitvoeriger en indringender terug.

Karin Borghouts is in ieder geval één van de (weinige) hedendaagse fotografen die via haar opname apparatuur, werkwijze en onderwerpskeuzes bewust op deze cruciale functie van het medium fotografie ingaat en er ons ( grotendeels onbewust, allicht) ook op wijst.

Wellicht sluit haar aandacht voor het wezen van de fotografie als drager, toonder, bewaarder van het "dode", het "versteende", het "decorum" en "artificiële, levenloze constructies" daar voor een deel bij aan.

3. Naast de functie van de fotografie als "herinnering" heeft Karin Borghouts ook een bijzondere betrokkenheid bij het - op het eerste gezicht - contradictorisch met de beeld natuur lijkend aspect van de AFWEZIGHEID IN EEN FOTO VAN BEPAALDE VOOR EEN KIJKER VERTROUWDE OF VAN BEPAALDE DOOR EEN KIJKER VERWACHTE VISUELE COMPONENTEN.

Dit heeft, denk ik, ook iets te maken met wat ik in een eerder item op mijn blog aanstipte als een belangrijk punt in de visie van de schrijver-schilder-filosoof-ideoloog JOHN BERGER over het wezen van de fotografie en de foto:

["de (onzichtbare) relatie tussen wat in een foto als momentopname van een werkelijkheid visueel aanwezig is en wat buiten dit moment (vlak ervoor en erna of meer gespreid in de tijd dan wel 'buiten' de tijd als fysische of psychologische dimensie ) visueel niet (meer) waarneembaar is."]

Hoe dan ook, brengt Karin Borghouts dit aspect van het fotografisch beeld zeer bewust en zeer uitdrukkelijk tot uiting, zowel in de keuze van haar onderwerpen als in het moment en de wijze waarop ze die onderwerpen fotografeert.
Ik denk dat dit inderdaad ook een wezenlijk aspect is van de fotografie, van de foto als spiritueel "verwijzer", precies naar datgene wat in de foto fysisch-visueel NIET waarneembaar is en dus - weliswaar indicatief gestuurd door de fotograaf - overgelaten wordt aan het bevattings- en verbeeldingsvermogen van de "beeld-kijker".
Laten we het "interessante" fotografie noemen, fotografie om bij "stil te staan", te reflecteren, te fantaseren desgevallend, "lastige" fotografie ook, juist omdat ze visueel niet voor de hand liggend is, afwijkt van de "normale" kijkgewoonten en kijkverwachtingen en dus - in zeker zin - een geestelijke inspanning, minstens een geestelijke of emotieve activiteit vergt.
Het probleem is niet dat veel hedendaagse mensen dat niet zouden kunnen maar wel dat ze er niet spontaan vatbaar voor zijn, verwend als ze zijn door het "comfort" van het snelle, leuke, voorgesneden of voorgekouwde, hapklare visuele (over) aanbod dat ze vrij onbedacht, ondoordacht en zelfs reflex-matig consumeren. Dit geldt zeker voor het bewegend beeld, maar ook voor het stilstaand beeld, de foto. Langs de andere kant kunnen we ook vaststellen hoe handige beeld-reclame jongens en meisjes juist gebruik maken van voormelde afwezigheid van welbepaalde visuele beeldelementen in gemanipuleerde "foto's" om langs (onbewuste) emotieve kanalen de 'aandacht' te trekken en associatief af te leiden naar het aan de man/vrouw te brengen consumptie product.

4. In haar 'portret' heeft Karin Borghouts het ook over een heel bijzonder en particulier fenomeen, over haar "neiging" om TRAPPEN als fotografisch onderwerp te prefereren. Ze geeft en heeft daar zelf geen rationele verklaring voor, het gebeurt blijkbaar spontaan en eerder 'onbewust'.
Ze noemt het zelf een soort "archetype", een metafoor voor "iets" waarvan ze zich niet (ten volle) bewust is. Zo uitzonderlijk is dat evenwel mijns inziens niet, iedere begeesterde fotograaf en eigenlijk elk mens heeft onbewust wel een of andere opvallende, steeds opduikende spontane "aantrekking" naar een welbepaald visueel fenomeen.

Me het woord "archetype" komen we natuurlijk onvermijdelijk in het begrippen arsenaal van de diepte psychologie, de psychologie van het onbewuste, de symboliek en de semiologie, de functionele elementen van de droom en de droom-duiding, de concepten over het onbewuste en de (sexuele) verdringing zoals Freud het zag, de collectieve archetypes beschreven door Jung en andere diepte psychologen.

Feit is dat psychologie - in zijn algemeenheid - een belangrijk facet is van de kunst, van en voor de kunstenaar. Een belangrijk facet ook van de fotografie, van en voor de fotograaf in het bijzonder.

En de 'trap', och ja, het is de voorloper van of het (nood)alternatief voor de moderne 'lift', en beide dienen om de mens fysiek te laten 'stijgen' of te 'dalen', het verbindingsstuk tussen 'boven en 'beneden', een weg die uitnodigt om te gaan of te komen, een mogelijke vluchtweg ook. Via een 'trap' klimt men 'op' of daalt men 'af' en ja, van een trap kan men ook vrij spectaculair en met nare gevolgen 'afdonderen' maar bovenal zijn trappen, naast gewone, nuttige gebruiksinstrumenten, ook meestal 'mooi', sierlijk, zeer verscheiden in bouw en vorm, ingenieuze constructies, dikwijls ook zeer decoratief, het zijn - in tegenstelling met de moderne snelle liften - ARCHITECTURALE DECORSTUKKEN.

Een selectie van het fotowerk van Karin Borghouts kan men HIER bekijken.

Verder is er nog een soort 'blog' waarop Karin Borghouts maandelijks een foto plaatst die zij zelf kort toelicht en/of waaraan ze beschouwingen vastknoopt en/of zich bepaalde vragen stelt.
Een interessant (uit) ZICHT dus.