FOTOGRAFIE : DE KASK MASTERS 2009 : VERMAELENS PROJECTS

Eerst een voorspel, een ludiek aanschouwelijk voorsmaakje van wat daarna nog onder de vorm van tekst (en uitleg) volgt :

Vermaelens Projects

HYPNOSE TAPES

-------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------
-----------------------------
-------------------
---------
---

Elk jaar sluit het KASK, de artistieke poot van de Hogeschool Gent, het academiejaar af met een expositie van de eindwerken waarmee het eindjaar van de 'master' cyclus in de verschillende kunst disciplines wordt afgesloten om te worden bekroond met de welluidende academische titel 'master'.

Zo ook voor de opleiding 'fotografie' van het KASK dat, in het bijzonder in deze discipline, gevestigde naam en faam geniet en verondersteld wordt toonaangevend te zijn voor de hedendaagse stand der hedendaagse dingen in de hedendaagse fotografie in hedendaags Vlaanderen.

Waar ik vorig jaar dit evenement nog 'live' had bezocht, heb ik daar dit jaar bewust van af gezien, omdat het geheel van de tentoongestelde eindwerken mij vorig jaar al slechts matig kon boeien en mijn verwachtingen dit jaar zeker niet hoger lagen.

Omdat (lage) verwachtingen uiteraard niet altijd kloppen met de feiten, heb ik dit toch even getoetst via een virtuele verkenning van de eindwerken fotografie 2009, gepresenteerd op de website van het KASK, onder de rubriek KASKweek.

Hoewel er zeker rekening dient te worden gehouden met de visuele beperkingen van een website en ook met het naakte feit dat er op deze website slechts drie foto's uit elk eindwerk van elke 'master' worden getoond, moet ik toch tot de conlusie komen dat mijn reële bevindingen, na een volledige en grondige toetsing aan de vorm, de inhoud en het mogelijk doel van alle op de website voorgestelde eindwerken, als geheel nog lager komen te liggen dan mijn reeds lage verwachtingen.

Misschien zegt dat meer over mezelf dan over de eindwerken maar dat is in ieder geval niet de bedoeling en uiteindelijk kan ik toch niet veel verkeerd doen door 'mijn gedacht eens te zeggen', daarbij natuurlijk veronderstellend dat U ook zelf de eindwerken aandachtig hebt bekeken ( KASKweek ) en dat U zich daarover al een eigen mening hebt gevormd.

[Andere meningen of reacties zijn hier bovendien altijd zeer welkom, alleen zie ik er zo weinig komen. Misschien is het hebben en uiten van meningen en in het bijzonder van kritische meningen een beetje démodé, ein bisschen aus der Mode, maar dan is dat maar zo en doe ik intussen als een wat vreemd gebekte eend in de vrolijk kwekkelende bijt toch rustig verder met het vormen en uiten van (kritische) meningen. In de Ark van Noach, waarmee de wereld en zijn goddelijk erfgoed van de ondergang werden gered, zaten eveneens allerlei soorten beesten, ook stoute beesten. Bijaldien, indien er geen stoute beesten waren, hoe zou men dan kunnen weten hoe brave beesten in elkaar steken? En zo ook: indien er geen slechte kunstenaars of fotografen waren, hoe zou men dan de goede herkennen? Alles heeft zijn functie, het 'slechte, het boosaardige, het giftige en het tegendraadse' nog het meest van al, eigenlijk...]

Op de KASK website wordt de presentatie van de eindwerken omschreven als een 'bescheiden' presentatie. Waarom dan zo 'bescheiden', vraag ik mij af. Wat betekent dat hier, 'bescheiden'? Misschien dat er in werkelijkheid veel meer en/of veel betere werken zijn dan er op de website getoond (kunnen) worden? Ik weet het niet zeker, maar ik heb zo een aanvoelen dat er inderdaad niet veel meer of beters voorhanden is dan er op de website getoond wordt en dat deze 'bescheidenheid' niet veel anders is dan een handige truc om een zekere artistieke bloedarmoede van de 'masters' te verdoezelen. Waarom zouden KASK 'masters' immers zo 'bescheiden' moeten zijn of 'bescheiden' gepresenteerd moeten worden, indien ze met enige overmoedige maar welgemeende trots ook een weeldig rijkelijk aanbod van 'master werken' zouden kunnen tonen en presenteren?

Maar hoe dan ook, de KASKweek web presentatie oogt niet alleen 'bescheiden', ze IS het ook, té 'bescheiden' bedoel ik. Niet enkel in het aantal getoonde werken maar ook in de invulling, de aanvullende informatie bij en over de werken en de projecten, over de versbakken 'master' fotografen zelf, hun werkwijzen en doelstellingen, hun visies en eventuele plannen. Aangezien ik mij niet kan voorstellen dat het de bedoeling zou kunnen zijn om de kijkende en oordelende 'buitenwereld' interessante of nuttige bijkomende informatie over de pas gepromoveerde 'masters' te ontzeggen, kan ik niet anders dan besluiten dat er niet veel bijkomende informatie te rapen valt, dat er inderdaad ook op dat vlak bloedarmoede is.

Dit uit zich in de feiten onder meer in het volgende:

-geen enkele 'bescheiden' gepresenteerde 'master' beschikt blijkbaar over een eigen (bescheiden) website of over een stek op een gast-website of een eigen blogje waarop zijn of haar fotografisch doen en laten uitgebreider aan bod kan komen. Warum doch?

-geen enkele 'bescheiden' gepresenteerde 'master' geeft, behalve een totaal niets zeggend
gsm nummer, enige zinvolle informatie over zichzelf, zijn of haar bijzondere interesses of ervaringen, zijn of haar werkwijzen, visies, doelstellingen of plannen. Zijn die 'masters' dan zo'n 'bescheiden' onbekenden, gesloten boeken, artistieke aliëns, en willen ze dat dan ook zo houden?

- alle 'bescheiden' gepresenteerde 'masters' geven over hun ' master project' niet méér dan twee tot hoogstens drie zinnetjes 'uitleg', een enkele zelfs helemaal niets, onder de code naam S(d)D 09. Is een 'master project' waarop men zich vier lange jaren kan voorbereiden en waaraan men minstens twee jaar effectief en intensief zou moeten werken, in de eindfase, de afwerking en de presentatie dan niet méér waard dan 2 à 3 zinnetjes uitleg? Zelfs indien men de beperkte ruimte op de KASK website als 'excuus' zou willen inroepen, dan kan men dat toch gemakkelijk ondervangen door via plaatsbesparende weblinks te verwijzen naar een potentieel grotere en rijkere inhoud van pdf-dokumenten, websites of blogs? Het ontbreekt de 'masters' duidelijk niet aan instrumenten of hulpmiddelen maar blijkbaar wel aan wil, creativiteit, zweet, prestaties en wezenlijke resultaten.

Nochtans, wanneer men het geheel van de eindwerken in ogenschouw neemt, leggen alle 'masters' veel meer de klemtoon op hun 'PROJECT' dan op hun foto's, hun eigenlijk fotografisch kunnen, hun fotografische prestaties en kwaliteiten. M.a.w. het gros van de eindwerken wordt losjes 'opgehangen' aan een eerder onbestemd en vrij onbetekenend 'PROJECT' i.p.v. stevig uit te blinken in (vormelijke) fotografische visies, creativiteit en kunde, desgevallend 'gekaderd' in en geënt op (de inhoud van) een wel omschreven, betekenisvol en deskundig uitgewerkt 'project'. Als men zijn 'PROJECT' dan toch zo Belangrijk en Wezenlijk Acht, waarom er dan ( in de presentatie op de KASK website) hooguit maar twee à drie zinnetjes aan besteden? Aldus doende, presenteert men uiteindelijk weinig of 'niets', noch een 'project', noch fotografische creativiteit en kunde. Dit is dan tweemaal 'niets' en dat blijft verder 'niets', zoals twee maal 'nul' mathematisch ook 'nul' blijft.

Bovendien vind ik het totaal onlogisch dat het kunnen uitvinden dan wel verzinnen van 'projecten' de hoek- en toetssteen van het fotografisch 'masterschap' zou gaan vormen. Fotografen en in het bijzonder 'master' fotografen moeten in de eerste plaats kundig kunnen 'fotograferen' (= fotografisch, visueel creatief, kundig en kunstig onderbouwde, interessante beelden creëren) i.p.v. zich te profileren als een soort 'meester-project ontwikkelaars'. In de oude 'analoge' tijden, ontwikkelden kunst academisch geschoolde fotografen in hun donkere kamers altijd films en foto's, géén 'projecten' ! In de nieuwe 'digitale' tijden is dat blijkbaar veranderd en ontwikkelen fotografische 'masters' enkel nog als meesterlijk voorgehouden 'projecten', niet in de tastbare realiteit van een fotografische donkere kamer maar in een of andere onzichtbare hersenkronkelplooi in hun persoonlijke 'bovenkamer'. Het onwezenlijk karakter van het 'project' van de fotograaf is belangrijker geworden dan het wezenlijk resultaat van de foto. Het referentiepunt van de 'fotografie' wordt daarmee verlegd van de 'foto' naar de 'fotograaf', wat meteen het einde van de 'fotografie' en van de (kunst academische) fotografische opleiding -stricto sensu- impliceert. Op dat punt zijn er dan immers geen (meesterlijke) 'foto's' meer, enkel nog (master) 'fotografen', althans op papier, op het verduldig papier van het officieel erkend en gewaarmerkt 'master' diploma. Santé, à la modernité!

[wordt vervolgd, met onder meer een persoonlijke kijk op elk van de KASK eindwerk-projecten 2009, zoals ze in een 'bescheiden' vorm en in een nog meer 'bescheiden' inhoud gepresenteerd worden op de KASKweek website]