EL DÍA DE LA HISPANIDAD : een complex maar interessant mundiaal fenomeen

12 oktober is niet alleen de nationale feestdag van Spanje en de herdenkingsdag van de 'ontdekking van het Amerikaanse continent door Columbus' maar ook de dag waarop in alle Spaanstalige landen, regio's en gemeenschappen ter wereld (feestelijk) uiting wordt gegeven aan een complexe gemeenschappelijke verbondenheid die zijn wortels heeft in de geschiedenis van Spanje als koloniaal imperium, met inbegrip van de slavenhandel. De Spaanse taal is daarvan het uiterlijk zichtbaar bindmiddel maar daar onder schuilt een bijzonder complexe mix van culturen, volkeren, politiek, religie, ideologie, economie, ecologie... waarvan de diverse aspecten vanuit zeer diverse hoeken kunnen worden belicht en benaderd. De 'DÍA DE LA HISPANIDAD' wordt niet voor niets ook wel de 'DÍA DE LA RAZA' (de dag der volkeren) of 'DÍA DE LAS CULTURAS' genoemd, juist vanwege deze bijzondere mix van rassen en culturen waardoor er zich ook een zeer bijzondere vorm van multicultureel samenleven heeft ontwikkeld . Hoe dan ook gaat de 'DÍA DE LA HISPANIDAD' over een gemeenschappelijke verbondenheid die zich historisch vanuit een koloniaal verleden heeft ontwikkeld en die vandaag nog altijd springlevend is. Dat is op zich al een zeer merkwaardig iets. De Spaanse taal speelt daar natuurlijk een eigen rol in die tegelijk aangeeft dat door de vroegere koloniale macht Spanje een bijzondere vorm van 'taal-en-cultuur politiek' werd gevoerd die fundamenteel verschillend was van bv de 'taal-en-cultuur politiek' die door het Koninkrijk der Nederlanden als koloniale mogendheid werd gevoerd of - juister gezegd - nauwelijks of niet werd gevoerd. De Spaanse taal is natuurlijk de Nederlandse taal niet en de Spaanse 'inborst' is zeker niet dezelfde als de Nederlandse 'inborst', om maar te zwijgen over de Vlaamse 'inborst' . Het Spaans is - in al zijn verscheidenheid van klanken en vormen volgens land, regio of gemeenschap- een zeer rijke taal, un idioma muy rico y plástico, een romaanse taal die nog altijd zeer nauw aanleunt bij de inhoudelijke en expressieve rijdom van het Latijn maar ook vrij sterk invloeden heeft opgezogen van het Arabisch, de taal van de Moren die eeuwen lang zuidelijk Spanje hebben 'gekoloniseerd'. In Latijns Amerika is de Spaanse taal bovendien ook door diverse Indianen talen beïnvloed . Momenteel gebruiken wereldwijd zo'n goede 500 miljoen mensen het Spaans (in zijn diverse uitingsvormen) als communicatie taal, voor het grootste deel in Centraal- Amerika en de Caraïben (América Central y el Caribe) en Zuid-Amerika (América del Sur) - samen ook wel América Latina genoemd - maar ook in het zuiden van de USA (los Estados Unidos) in de staten California, Texas, New Mexico, Arizona, Florida zijn er belangrijke Spaanstalige gemeenschappen. Dat vindt in de eerste plaats zijn oorsprong in de politieke en militaire geschiedenis van de staten federatie USA waarvan de zuidelijk flank werd gevormd door politiek-miltair gerealiseerde 'annexaties' van gebieden die oospronkelijk tot het oude koninkrijk Mexico behoorden. Dit verklaart ook waarom de grootste en de belangrijkste hedendaagse Amerikaanse Indianen gemeenschappen en culturen zich juist in die zuidelijke staten bevinden. De Spaanstalige gemeenschappen in de zuid-oostelijke staat Florida zijn vooral een uitvloeisel van het historische conflict met het overzees nabijgelegen Spaanstalige Cuba van Fidel Castro. Door toenemende immigratiestromen (vanuit centraal Amerika via de grenslijn met Mexico) groeien die Spaanstalige gemeenschappen in de USA trouwens nog altijd sterk aan zodat het Spaans zeker de 'tweede taal' van de USA mag worden genoemd. Naast verspreide regio's en gemeenschappen in Noord West Afrika (het gebied van de Westelijke Sahara en de 2 Spaanse stads enclaves Ceuta en Melilla in Marokko, ) is het Spaans ook de officiële taal in het in centraal west Afrika gelegen landje Guinea Ecuatorial. Het Spaans leeft ook nog op de Filippijnse eilanden, in Azië, waarnaast het als oud koloniale taal ook een belangrijke functie heeft gehad als 'leentaal' voor het vocabularium van de Polynesische taal Filippino/Pilippino dat naast het Engels de officiële taal is op de Filippijnse archipel (las Filipinas).
Reden genoeg dus om interesse te hebben voor de 'Spaanse' taal en de 'Hispanidad' cultuur en uiteraard ook om de Spaanse taal zelf te bestuderen en zich als communicatie taal eigen te maken. Het Spaans is een mooie, interessante wereldtaal die een vooraanstaande rol vervult in het economisch, politiek, sociaal en cultureel mundiaal verkeer, niet in het minst op het plan van de wereldliteratuur.