Eén van de plezante dingen in Talen zijn de homoniemen, woorden die vormelijk gelijkluidend zijn maar verschillend en soms zelfs tegengesteld in betekenis, in inhoud. Men kan er mee spelen en zinspelen, op het verkeerde been zetten en er ook iets mee zeggen zonder het te zeggen.
Iets gelijkaardigs bestaat ook in de beeldtaal, in de fotografie. Homonieme foto's zijn foto's over hetzelfde onderwerp in ongeveer dezelfde vorm maar de ene foto zegt iets en de andere zegt niets, of de ene foto zegt het zo en de andere zegt het anders. Er zijn ook foto's waarvan sommigen durven zeggen dat ze van alles zeggen, dat het woordenboeken zijn waarin men naar hartenlust kan grasduinen en dàt kiezen wat men wil dat ze zouden zeggen. Men noemt ze "conceptuele" foto's. Ik geloof daar niet in, in foto's die van alles zouden zeggen. Voor mij is dat zo iets als de apparaatjes op de jaarmarkten, die kunnen zogezegd ook van alles maar thuis, bij de dagdagelijkse proef op de gewone som, kunnen ze uiteindelijk niets of toch niets dat deugt. Ik benoem die "conceptuele" foto's dan ook als onbetekenende foto's, het zijn afdrukjes, kiekjes van onbetekenende dingen geregistreerd door het apparaat (der Apparat des Operateurs), slechte marchandise, dikwijls voor goed geld aan goedgelovige 'kunstminnaars' versjacherd door marchandeurs, door artiesten van de markten en foren, door de tsjoektsjoeken van de fotografie én de 'kunst'.
Er zijn ook gewiekste kunstcritici en geslepen galeristen die beweren dat 'conceptuele kunst' bepaald wordt door de context, door het of de kader. Het kader geeft dan de betekenis, de inhoud aan het 'kunstwerk'. Ja, zo kan men inderdaad zowat alles tot een 'kunstwerk' omtoveren, als men maar het geschikte kader heeft, wetende dat juist galeristen alles kennen en in huis hebben m.b.t. context, kaders en inkadering. Wie "maakt" dan eigenlijk het kunstwerk, de naam en faam van de 'kunstenaar' ? Juist, ja...de zwendelbende, de tsjoektsjoeken van de 'kunst'.
'Conceptuele' foto's moeten het dus - volgens de definitie van de erkende kenners - hebben van het kader, want zonder 'kader' betekenen ze inderdaad niets. Quod erat demonstrandum. Deze hallucinant lucratieve theorie over 'kunst als context of context als kunst' is ook een flagrante ontkenning van het wezen van de kunstenaar en het kunstenaarschap dat er mijns inziens vrij natuurlijk en logisch in bestaat dat de scheppend kunstenaar zelf vorm geeft aan zijn/haar inhoud. In de theorie van de context wordt dit wezenlijk principe omgedraaid: de context en degenen die de context maken en leveren bepalen de inhoud van de materiële vorm die de 'kunstenaar' heeft ter beschikking gesteld. Dit is niet enkel zwendel maar koe zwendel, waarbij de 'kunstenaar' de koe (of beter nog, de ezel) is die de melk als grondstof levert die de zwendelaars dan tot virtuele boter omkarnen en in eigen beheer als echte boter versjacheren.
Intussen was ik zowaar de context van de Gentse Feesten vergeten! Der Bürger Meister dus, de Eerste Burger van Gent, den Daniël. Sympathieke mens, eenvoudig, volks en goe gebekt en gespekt, zoals het een echte Gentenaar past. Op de foto laat hij zich gewillig, vriendelijk en minzaam interviewen door een media ploeg(je) uit een of ander exotisch land, te merken aan het label op de micro én aan de exotische uitstraling van de ravissante rapportrices.
Vol gestieus vuur en kracht vertelt de burgemeester hier over zijn stad, Keizer Karel en de Stroppendragers en waarschijnlijk ook wel over hun unieke culturele nalatenschap: de Gentse Feesten.
In dit eveneens 'unieke' foto moment, richt de burgemeester hier zijn blik betekenisvol (?) naar boven, ten hemel, als was het een bede (?) naar een (nog) hogere Macht dan hem zelf en de pers. Misschien had het iets met de van toepassing zijnde weersgesteldheid of de gewenste verwachtingen daaromtrent te maken? Ik kan het u niet zeggen, ik stond er in het feestgedruis iets te ver van om het te kunnen horen. Dat is nu juist het punt waar de fotografie als afzonderlijk medium dikwijls te kort schiet. Consecutieve beelden en synchrone klankopnamen ( juist datgene waar de exotische rapportrices mee bezig zijn) en/of tekst en uitleg van 'getuigen' kunnen dan ook méér en juistere informatie overbrengen, zonder dat dit noodzakelijkerwijze afbreuk zou moeten doen aan de zogenaamde 'artisticiteit' waarin een stilstaande fotografische momentopname zou kunnen uitblinken.
Dus, voor hetzelfde geld, zou ik U met deze foto kunnen proberen wijs maken dat de burgemeester op dit uniek stilstaand moment even 'de kluts kwijt was' of misschien wel juist helemaal niet en onder de (media)druk van al het natuurlijk schoons van de voor en naast hem geposteerde exotische rapportrices, aan de opkomende bekoring probeert te ontsnappen door zijn blik smachtend ten hemel te richten, naar de 'Redder' ??
Indien ik deze foto nu zou willen omkaderen als 'conceptueel kunstwerk', dan is het probleem opgelost, dan maakt U ervan wat U wil, fantaseert U er dan maar op los, just a question of context, as you like...!
Bij gelegenheid zou ik toch nog iets geheel anders aan "Der Bürger Meister" willen zeggen, namelijk mijn aanvoelen dat er aan en over de Gentse Feesten een aanzwellende 'bayerische Luft' hangt, een overdaad op vele vlakken, maar zeker wat betreft de consumptiepatronen en de platte en dure commercialisering ervan. Ik zag dit jaar ook veel hetzelfde als vorig jaar, vooral in de inkleding, de presentatie en de programmatie. Dan misschien beter minder maar enigszins anders, minder 'opgeblazen' ook?
Tot slot van dit bericht: ook op het gebied van het nemen van videografische en fotografische beelden was er een merkbare toename, een soort overconsumptie vast te stellen. Dat heeft ongetwijfeld iets te maken met de digitale (beeld)techniek, met de technische evolutie, de miniaturisering, het ge- en verbruiksgemak, de lage kostprijs en de multifunctionaliteit van de draagbare media (o.m. GSM, i-pod...) maar dat heeft langs de andere kant ook andere, positieve effecten, o.m. de minder negatieve houding tegenover straatfotografie en fotograferen in het algemeen en dus tegenover het feit dat men door fotografen en anderen 'in het vizier' wordt genomen.
Deze en andere observaties brachten mij ook verse ideeën over de zin en onzin van 'fotografie', over de aard en het doel van het medium, over de menselijke neiging om afbeeldingen te maken, om afbeeldingen van dingen op een beelddrager vast te leggen en thans - met de digitalisering van het beeld - ook te wissen!
Wissen, wiste, gewist. Weten, wist, geweten.
Hij wist wat hij wist.
Hij wist, wat hij wist.
Wir haben es nicht gewusst?
We hebben het geweten want we hebben een geweten!
Die bildliche Sprache der Worte kann schön sein aber auch gefährlich.
Das gilt auch oder gar noch mehr für die Sprache der Bilder, insbesondere die Kriegsbilder und die erotische Bilder.
Daarover later meer en ALS EEN BIJ BOVENSTAANDE FOTO EN COMMENTAAR ZEER PASSENDE AFSLUITER volgt nu een absoluut niet te missen aanrader, mét VOLUMEKNOP EN OGEN WIJD OPEN AUB.
Laat U maar eens goed gaan, beste kunstlief-hebber, bang-bang, aha, ahoeaha, bang-bang, aachààà-oe, boogie-boogie !
(een minimale passieve kennis van het Frans en van het Nieuw Hottentets is absoluut vereist)
MY GOD, LEVE DE (GENTSE) FEESTEN, GEWELDIG !!!
EEN ADEMBENEMEND CONCEPTUEEL MUZIEK- EN- FOTO WERK IN ZIJN TOEPASSELIJK KADER (zelf in te vullen)
Nà deze geestesverruimende conceptuele seance aandachtig volhoudend en gelijktijdig te hebben bekeken en beluisterd, stelt U zich best ook nog eens de vraag wat U nu precies hebt gezien en wat U van uzelf, van ondergetekende als uw welwillende dienaar, en van de rest van de wereld hebt bijgeleerd???
Geen opmerkingen:
Een reactie posten